Sürücü belgesi sahiplerinin en çok karşılaştığı durumlardan biri, kendi ehliyetlerinin otomatik vites mi yoksa manuel vites mi olduğunu bilmemektir. Bu belirsizlik, özellikle farklı vites tipindeki araçları kullanmak isteyenler için ciddi yasal sorunlara neden olabilir. Sektörde uzun yıllardır deneyim sahibi olan uzmanlar olarak, ehliyet türünü doğru tespit etmenin hem trafik güvenliği hem de hukuki uyum açısından kritik önem taşıdığını belirtmekteyiz.

Ehliyetim Otomatik Vites Mi Nasıl Anlarım?

Ehliyetinizin otomatik vites olup olmadığını anlamanın en kesin yöntemi, sürücü belgenizin arka yüzündeki kısıtlama kodlarını kontrol etmektir. Ehliyet arkasındaki 104 kodu, sadece otomatik vitesli araç kullanma yetkisi olduğunu gösterir. Bu kontrol işlemini kendiniz kolaylıkla yapabilirsiniz.

Uzman görüşümüze göre, birçok sürücü bu önemli detayı gözden kaçırmakta ve istemeden yasal ihlallere sebep olmaktadır. Ehliyet türü kontrolü yapmak, araç satın almadan önce mutlaka gerçekleştirilmesi gereken ilk adımdır.

Ehliyet Arkasındaki 104 Kodu Ne Anlama Gelir?

Sürücü belgesi üzerindeki 104 numaralı kısıtlama kodu, "Sürücü kursunda ve direksiyon sınavında otomatik vitesli araç kullananların, ehliyet sınıflarına uygun yalnızca otomatik vitesli araç sürebileceği" anlamına gelir. Bu kod, ehliyet kartının arka yüzünde sol alt köşedeki "12. Sınırlamalar" bölümünde yer alır.

Bizce dikkat edilmesi gereken husus, bu kodun basılı olarak değil, net şekilde görülebilir biçimde ehliyet üzerinde bulunmasıdır. Manuel vites ehliyet sahiplerinin belgelerinde ise herhangi bir kısıtlama kodu bulunmaz. Otomatik vites ehliyet kontrolü yaparken bu ayrıntıya özellikle dikkat etmek gerekir.

E-Devlet Üzerinden Ehliyet Türü Sorgulama

Dijital çağda otomatik ehliyet kontrolü yapmanın en güvenilir yolu E-Devlet sistemidir. TC kimlik numaranız ile giriş yaptıktan sonra "Sürücü Belgesi Bilgileri Sorgulama" hizmetini kullanarak ehliyet türünüzü öğrenebilirsiniz. Bu platform 7/24 hizmet vererek anlık sonuç almanızı sağlar.

Araç sahiplerinin sıklıkla karşılaştığı sorunlardan biri, sadece fiziksel belgeye güvenip digital kontrol yapmamalarıdır. E-devlet ehliyet sorgulama sistemi, mevcut ehliyet sınıfınızı ve varsa tüm kısıtlamalarınızı detaylı şekilde gösterir. Bu yöntem özellikle ehliyet kaybı durumlarında da çok faydalıdır.

Otomatik Vites Ehliyet Sistemi Ne Zaman Başladı?

1 Ocak 2016 tarihinden itibaren ülkemizde otomatik vites ve manuel vites ehliyet ayrımı başlamıştır. Bu tarihten önce tüm direksiyon sınavları manuel vitesli araçlarla yapılırdı. Yeni sistem ile birlikte sürücü adayları, direksiyon sınavına hangi vites tipiyle girmek istediğini seçebiliyor.

Sektör uzmanlarının görüşüne göre, 2016 sonrası alınan ehliyetlerde bu ayrım sistematik olarak uygulanmaktadır. Daha eski tarihli ehliyetlerde ise otomatik vites kısıtlaması bulunmaz, çünkü o dönemde böyle bir sistem mevcut değildi. Eski ehliyet sahipleri hem manuel hem de otomatik vitesli araçları kullanabilir.

Yurt Dışından Çevrilen Sürücü Belgelerinde Durum

Yabancı ehliyetlerin Türk sürücü belgesine çevrilmesi sürecinde otomatik vites kısıtlamaları da aktarılır. Çeviri işlemi sırasında orijinal belgedeki tüm sınırlamalar Türkiye sistemine entegre edilir. Ancak bu süreçte bazı teknik detaylar gözden kaçabilir.

Özellikle Avrupa Birliği ülkelerinden getirilen ehliyetlerde farklı kod sistemleri kullanıldığı için profesyonel kontrol şarttır. Uzman tavsiyemiz, yurt dışından ehliyet çeviren sürücülerin mutlaka Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlüğü'nden resmi teyit almalarıdır.

Otomatik Vites Ehliyeti Manuel Vitese Nasıl Çevrilir?

Otomatik vites ehliyet sahipleri, istediği zaman manuel vites kullanma yetkisi alabilir. Bu dönüşüm için sürücü kursuna kayıt yaptırarak 7 saat direksiyon eğitimi almanız gerekir. Normal B sınıfı eğitimi 14 saat olduğu için, yarısını almak yeterlidir.

Eğitim sonunda sadece direksiyon sınavına girmeniz gerekir, teorik sınav tekrarlanmaz. Sınav başarıyla geçildikten sonra ehliyet üzerindeki 104 kısıtlama kodu kaldırılır. NVI'nin resmi açıklamasına göre bu işlem için harç alınmaz, sadece değerli kağıt bedeli ve vakıf payı ödenir. 2025 yılında otomatik vites ehliyeti manuel vitese çevirme maliyeti yaklaşık 17.800 TL'dir.

Otomatik Vites Ehliyet ile Manuel Araç Kullanma Cezası

Otomatik vites kısıtlamalı ehliyet ile manuel vitesli araç kullanmak "yetersiz ehliyet" kapsamında değerlendirilir. 2025 yılı itibariyle bu ihlal için 9.267 TL idari para cezası uygulanır. Ek olarak sürücü belgesine 20 ceza puanı işlenir.

Araç sahiplerinin sıklıkla karşılaştığı durumlardan biri, cezanın yalnızca sürücüye değil araç sahibine de kesilmesidir. Eğer manuel araç kullanan kişi ile aracın sahibi farklıysa, her ikisine de ayrı ayrı 9.267 TL ceza verilir. Bu durumda toplam ceza tutarı 18.534 TL'ye ulaşır.

Manuel Vites Ehliyet ve Otomatik Vites Ehliyet Farkı

Manuel vites ehliyet sahibi olan sürücüler hem manuel hem de otomatik vitesli araçları kullanabilir. Manuel vites ehliyeti her iki araç tipini de kapsar. Ancak otomatik vites ehliyet alanlar sadece otomatik vitesli araçları kullanma hakkına sahiptir.

Bu ayrımın sebebi, manuel vites kullanabilenin otomatik vitesi de kullanabileceği, ancak tersinin geçerli olmadığı prensibidir. Uzman değerlendirmemize göre, gelecekte sadece otomatik araç kullanmayı planlayan sürücüler için otomatik vites ehliyeti pratik bir seçimdir.

Trafik Kontrollerinde Ehliyet Türü Nasıl Kontrol Edilir?

Trafik polisleri rutin kontrollerde sürücü belgelerini incelerken 104 koduna özellikle dikkat eder. Otomatik vites kısıtlaması olan bir sürücünün manuel vitesli araç kullandığının tespit edilmesi durumunda anında ceza işlemi başlatılır.

Araç ruhsatı ile ehliyet uygunluğu da kontrol edilir. Özellikle şirket araçları ve kiralık araçlarda bu denetim daha sık yapılır. Kaza durumlarında da sigorta şirketleri ehliyet türü kontrolü yaparak tazminat ödememe gerekçesi arayabilir.

Mobil Uygulamalar ile Ehliyet Kontrolü

Modern teknoloji sayesinde artık mobil uygulamalar üzerinden de ehliyet bilgilerinizi sorgulayabilirsiniz. E-Devlet mobil uygulaması, sürücü belgesi bilgilerine hızlı erişim imkanı sunar. Bu uygulama özellikle acil durumlarda çok faydalıdır.

Bazı üçüncü parti uygulamalar da ehliyet sorgulama hizmeti veriyor, ancak güvenlik açısından resmi kanalları kullanmanızı öneriyoruz. Kişisel verilerinizin korunması için mutlaka güvenilir platformları tercih edin.

Sonuç olarak, ehliyet türünüzü bilmek yasal zorunluluktan öte, trafik güvenliğiniz için de kritiktir. Bu rehberdeki yöntemleri kullanarak ehliyetinizin otomatik vites mi manuel vites mi olduğunu kolayca öğrenebilir, olası ceza ve hukuki sorunlardan korunabilirsiniz. Düzenli kontroller yaparak her zaman güncel bilgiye sahip olmanızı tavsiye ediyoruz.